Dzień Zdrowia Jamy Ustnej

Na całym świecie 12 września obchodzony jest Dzień Zdrowia Jamy Ustnej, aby podkreślić, że dbałość o zęby i dziąsła to nie tylko pielęgnacja urody, ale troska o zdrowie całego organizmu.

Dr Dorota Dziemiańczyk-Pakieła z Oddziału Otolaryngologii i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Śniadecji mówi o tym, jaki wpływ ma higiena jamy ustnej na rozwój poważnych chorób w naszym organizmie: „Jama ustna często jest jak lustro, w którym widać różne, inne choroby”. Co to w praktyce oznacza?

„Stomatolog może być pierwszym lekarzem, który, widząc niepokojące objawy, może zasugerować poszerzenie diagnostyki w kierunku innych chorób, a z drugiej strony to, co się dzieje w jamie ustnej, może wpływać na wiele narządów i na rozwój chorób czy ich nasilenie.

Do chorób takich należą m.in. choroby krwi, np. pierwszymi objawami białaczki mogą być zaburzenia krzepnięcia, krwawienia z jamy ustnej, bladość błony śluzowej, pojawienie się wybroczyn w obrębie śluzówki. Chorobą, w której pierwsze objawy pojawiają się w jamie ustnej, jest również cukrzyca. Tu może się pojawić uczucie suchości, nasilony stan zapalny, bo wiadomo, że w cukrzycy stany zapalne we wszystkich organach mogą być generalnie nasilone, ale często zaczynają się w jamie ustnej. Wtedy przebieg zwykłych infekcji zębopochodnych jest bardzo szybki i to może też sugerować, że mamy do czynienia z cukrzycą. Również refluks żołądkowo-przełykowy daje pierwsze objawy w jamie ustnej.

Od higieny jamy ustnej w zasadzie wszystko się zaczyna. Niestety świadomość konieczności dbania o nią nie jest w naszym kraju na wysokim poziomie, mimo wielu kampanii medialnych. Powinniśmy wiedzieć, że obecność stanów zapalnych, zepsutych zębów i korzeni ma związek z chorobami serca, co jest udowodnione. Te drobnoustroje, które znajdują się w środowisku jamy ustnej, przenikają do krwi. Taką typową chorobą odogniskową jest zapalenie wsierdzia, stany zapalne w obrębie zastawek, czyli ten związek przyczynowo skutkowy jest bardzo wyraźny. Również sepsa może być wywołana drobnoustrojami, które pochodzą z jamy ustnej i wtedy jej przebieg jest bardzo ciężki, szczególnie u pacjentów po przeszczepach narządów oraz tych, którzy mają choroby współistniejące czyli np. cukrzycę i przyjmują leki immunosupresyjne. To są osoby z grupy podwyższonego ryzyka i powinny o tę higienę szczególnie dbać. Także choroba Alzheimera należy do tych chorób, na których rozwój może mieć wpływ stan jamy ustnej. W mózgu pacjentów z Alzheimerem znajdowano drobnoustroje, które występujące głównie w jamie ustnej, powodujące wzrost produkcji szkodliwego amyloidu. Podobnie przedwczesne porody i problemy z niską masą urodzeniową niemowląt mają bardzo ścisły związek z obecnością ognisk zębopochodnych, a zwłaszcza z zapaleniem przyzębia u kobiety w ciąży.

Jedną z przyczyn rozwoju nowotworów w obrębie jamy ustnej i górnej części dróg oddechowych jest zła higiena jamy ustnej. Nowotwory rozwijają się w miejscu działania śliny, tam, gdzie są rozpuszczane drobnoustroje. Przenikają do naszych narządów wewnętrznych, powodując poważne choroby. Pacjenci, którzy przygotowywani są do zabiegów np. przeszczepu narządów, nerek, serca, wątroby czy szpiku, muszą przejść sanację jamy ustnej, której celem jest pozbycie się wszelkich ognisk chorobowych w jej obrębie”.